Rodzicu, by chronić dziecko przed narkotykami, powinieneś:

  • posiadać rzeczową wiedzę na temat narkotyków – łatwiej przekonasz dziecko o ich szkodliwości, używając konkretnych argumentów;
  • nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze wskazujące na zażywanie, by móc w porę właściwie zareagować;
  • wiedzieć, gdzie znaleźć pomoc dla siebie i dla dziecka, kiedy pojawi się problem;
  • być konsekwentnym w przestrzeganiu zasad;
  • znać powody, dla których młodzi ludzie sięgają po narkotyki/dopalacze.

 

Gdzie szukać informacji, co warto przeczytać?

www.narkomania.org.pl (poradnia narkotykowa on-line);

  1. Dimoff, S. Carper: „Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki?”;
  2. Maxwell: „Dzieci, alkohol, narkotyki”;
  3. Jakubowska, D. Muszyńska: „Bliżej siebie – dalej od narkotyków”;
  4. McFadyen: „Narkotyki –wiedzieć więcej”.

Rodzicu, oto sygnały ostrzegawcze, które mogą wskazywać, że dziecko sięga po środki psychoaktywne:

  • dziecko ma coraz mniejszą ochotę na przebywanie w domu, oddala się od Ciebie, zamyka się w swoim pokoju, staje się obce mimo, że wcześniej było otwarte i chętnie z Tobą rozmawiało;
  • wyraża niechęć do rozmów, unika kontaktu, w rozmowie kłamie, kręci, unika odpowiedzi na Twoje pytania;
  • ma kłopoty z nauką, wagaruje, spóźnia się na lekcje, choć wcześniej radziło sobie w szkole dobrze;
  • jest niecierpliwe, rozdrażnione, przejawia zachowania agresywne, jest na zmianę pobudzone lub ospałe, obserwujesz u niego wyraźny spadek energii, sypia o dziwnych porach;
  • znika często w ciągu dnia z domu pod dowolnym pretekstem i stara się unikać kontaktu po powrocie;
  • coraz częściej łamie ustalone w domu zasady (np. wraca do domu o innych porach niż ustalone, nie informuje dokąd, z kim i kiedy wychodzi, bez uzgodnienia nocuje poza domem), przejmuje kontrolę w domu – oznajmia rodzicowi, że wyjdzie z domu i nikt go nie zatrzyma;
  • ma nowych znajomych, których nie chce przedstawić i zapraszać do domu;
  • kwestionuje szkodliwość narkotyków, uważa, że powinny być zalegalizowane;
  • ma nadmierny apetyt lub traci apetyt;
  • ma przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice, przewlekły katar lub kaszel;
  • zaniedbuje swój wygląd, nagle zmienia dotychczasowy styl ubierania się;
  • z domu znikają pieniądze i wartościowe przedmioty;
  • w pokoju dziecka dziwnie pachnie, miewa fifki i fajki różnych kształtów, bibułki do skrętów, biały proszek, leki bez recepty, nieznane chemikalia, opalone folie aluminiowe, pastylki nieznanego pochodzenia, pigułki różnych kształtów i kolorów, pastylki z wzorkami, suszone rośliny.

Rodzicu, w sytuacji podejrzenia, że nastolatek sięga po narkotyki:

  • zacznij od rozmowy wprost, mówiąc o faktach (co konkretnie zauważasz, nazywaj wprost, co się dzieje, co zaobserwowałeś), powiedz, co konkretnie Cię niepokoi. Uwaga: nie rozmawiaj
    z dzieckiem wówczas, gdy sądzisz, że jest ono pod wpływem jakiejś substancji psychoaktywnej;
  • stanowczo powiedz, co myślisz na temat zachowania dziecka i że na takie zachowanie się kategorycznie nie zgadzasz;
  • wysłuchaj uważnie dziecko, ale nie daj się wciągnąć w długotrwałą dyskusję (pamiętaj, że dziecko najczęściej się usprawiedliwia, tłumaczy, minimalizuje szkody, bagatelizuje czyn, nie widzi problemu i stosuje inne wybiegi, by ukryć zażywanie narkotyków, dopalaczy itd.), następnie powiedz krótko, co o tym myślisz i jak z tym – jako rodzic – się czujesz;
  • możesz zrobić dziecku test na wykrywanie narkotyków w moczu (do nabycia w aptece);
  • miej świadomość, że Twoje dziecko jako nastolatek chce z jednej strony być już niezależne, jednak cały czas potrzebuje Twojego wsparcia i jasnych zasad przyjętych w domu;
  • pozwól na wypowiadanie uczuć (sobie i dziecku), reaguj, gdy dziecko zachowuje się agresywnie, zagraża swoim zachowaniem sobie lub innym;
  • tak szybko jak to tylko możliwe, poszukaj pomocy dla siebie i dla dziecka.

Gdzie w Płocku szukać porady i wsparcia, gdy dziecko sięga po narkotyki i inne środki psychoaktywne?

  • Miejskie Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych , ul. Misjonarska 22, tel. (24) 364-76-71 lub (24) 364-76-72 (tam otrzymasz m. in. pomoc psychologa, pedagoga, profilaktyka uzależnień);
  • Stowarzyszenie MONAR – Poradnia Profilaktyczno-Konsultacyjna w Płocku, al. Kilińskiego 6A, tel. (24) 364 54 12, plock@monar.org;
  • Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Kai Kairos”, ul. Rembielińskiego 6a (I piętro), tel. (024) 364-18-17, kaikairos@wp.pl (poradnia internetowa);
  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1 w Płocku, ul. 21 Stycznia 7, tel. (24) 367-23-23;
  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 w Płocku, ul. Jakubowskiego 10, tel. (24) 364-99-01;
  • pedagog szkolny, psycholog szkolny.

Czego potrzebują od rodziców dorastające dzieci, nastolatkowie?

  • poczucia więzi i przynależności do rodziny, szacunku i przyjaznej atmosfery w domu, poczucia bezpieczeństwa;
  • poczucia własnej wartości – nastolatkowie chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu celów oraz pragną mieć pewność, że nie zostaną przez rodziców odrzucone i skrytykowane, gdy im się coś nie powiedzie;
  • wiarygodności – chcą wiedzieć, że my – dorośli, zachowujemy się tak, jak mówimy;
  • stanowczości w ważnych sprawach – potrzebują jasno określonych reguł (granic)
    i konsekwencji w ich przestrzeganiu;
  • sprawiedliwego traktowania – wnikliwego rozpatrywania niejasnych spraw, oparcia o fakty;
  • rozmowy – to podstawa dobrych kontaktów z dzieckiem: im częściej z dzieckiem rozmawiasz, tym lepiej poznajesz jego świat, kolegów/koleżanki, oczekiwania, potrzeby, a także problemy.

 

Rodzicu: 

  • rozmawiaj z nastolatkiem na każdy temat, nie unikaj trudnych spraw. Rozmawiaj także o tym, czego się obawiasz, na czym Ci zależy;
  • staraj się dostrzegać sygnały, że dziecko Cię potrzebuje, zainteresuj się nim przyjaźnie, pomóż nawiązać mu rozmowę z Tobą;
  • okazuj zainteresowanie sprawami nastolatka, ale wystrzegaj się natarczywych pytań;
  • bądź sam przykładem – postępuj tak, by być wiarygodnym czyli postępuj tak, jak mówisz;
  • bądź konsekwentny, aby dziecko liczyło się z Tobą i wiedziało, że ustalone przez Ciebie normy w ważnych sprawach muszą być respektowane;
  • poznaj przyjaciół i znajomych dziecka – w tym wieku koledzy/koleżanki odgrywają dużą rolę i często mają na dziecko duży wpływ;
  • pozwól dziecku zdobywać własne doświadczenia, ale bądź czujny – i gdy zauważasz niepokojące sygnały – w porę reaguj, nie zwlekaj z działaniem;
  • określ jasno zasady dotyczące zakazu stosowania środków odurzających i innych używek, sam też unikaj nadużywania leków, papierosów, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych;
  • dokładnie powiedź dziecku, że bezpieczeństwo i zdrowie to jedne z najważniejszych wartości w waszym domu;
  • ucz dziecko jak konstruktywnie przezwyciężać trudności i radzić sobie bez używek
    w trudnych sytuacjach. Dotyczy to także sytuacji, gdy ktoś proponuje dziecku narkotyki/dopalacze.

 

Na podstawie literatury przedmiotu opracowała:

Hanna Drzewiecka-Krawczyk – pedagog, profilaktyk uzależnień